امضای تفاهم‌نامه شهرداری منطقه 6 تهران با ۲۶ ناشر

به گزارش خبرنگار ایلنا, فرهاد تیمورزاده (مدیر انتشارات تیمورزاده) در ابتدای این نشست به مقایسه‌ی صنعت نشر و وضعیت کتابخوانی در کشورهای غربی با ایران پرداخت و گفت: انجمن ناشران آمریکا 738 عضو دارد و دو هزار و 311 ناشر فعال نیز در این کشور فعالیت می‌کنند. کتابفروشی‌های مستقل آمریکا یک‌هزار و 971 مورد است. در کشور ایران 14 هزار ناشر ثبت شده که باید دید چه تعداد از این ناشران فعال هستند. تعداد کتابفروشی‌های فعال و حرفه‌ای مملکت ما متاسفانه کمتر از یک‌هزار مورد است. در آمریکا به ازای هر 16 هزار نفر یک کتابفروشی وجود دارد، با این حساب به تناسب جمعیت ما باید در تهران 750 کتابفروشی داشته باشیم. در ایران به ازای هر 30 هزار نفر یک کتا‌فروشی وجود دارد. ناشران آمریکایی در سال 2014 میلادی، 98 میلیارد تومان فروش داشته‌اند که 130 برابر گردش مالی کتاب در ایران است. براساس اعلام سازمان آمار آمریکا در سال 2014 فروش سالیانه ناشران جهان 102 میلیارد دلار بوده که 27 درصد آن سهم صنعت نشر آمریکا است.

این فعال نشر حوزه پزشکی و سلامت درباره وضعیت صنعت نشر و کتاب در انگلستان نیز یاد آور شد: در سال 2013 در کشور انگلستان 184 هزار و 400 عنوان کتاب چاپ شده که 61 هزار و 300 عنوان از این کتاب‌ها دیجیتال بودند .در این کشور به ازای هر 15 هزار نفر یک کتابفروشی وجود دارد. در سال 2014 مجموع گردش مالی کتاب در این کشور 5/5 میلیارد دلار بوده که 24 برابر گردش مالی کتاب در ایران است. 17 درصد از این درآمد متعلق به کتاب‌های دیجیتال است. در کشور انگلستان در سال 2013 برای تجهیز کتابخانه‌های عمومی 68 میلیون پوند معادل 374 هزار میلیارد تومان هزینه شده است. تعداد ناشران فعال در کشور کانادا نیز 550 مورد است. در سال 2013 کشور کانادا یک ‌میلیارد و 300 میلیون دلار فروش کتاب داشته که 589 میلیون دلار آن از کتاب‌های آموزشی است.

او با بیان اینکه مدیریت شهری برای رواج فرهنگ کتابخوانی باید بخش‌های مختلفی را نظر داشته باشد، تصریح کرد: مدیریت حاضر شهرداری منطقه 6 علاقه‌مندی به کتاب و دغدغه‌های فرهنگی دارد که این امر می‌تواند به گسترش فضاهای کتابخوانی و عرضه کتاب و طراحی‌های جالب برای نشان دادن جایگاه کتاب در زندگی اجتماعی موثر باشد. در کشورهای مختلف در تبلیغات و طراحی‌های شهری برای ترویج فرهنگ کتابخوانی از سوی شهرداری‌ها کارهای بسیاری صورت گرفته است. به‌عنوان مثال در کشور رومانی افرادی در حال مطالعه از پرداخت هزینه اتوبوس‌های شهری معاف هستند.

مدیر انتشارات تیمورزاده سپس با ذکر چند مورد از بیانات و نوشته‌های مقام معظم رهبری درباره اهمیت جایگاه کتاب و کتابخوانی عنوان کرد: «عالمی که در ایران از آن خبری نیست!» و «مجبورید اهمیت بدهید» عنوان دو مورد از نوشته‌های رهبری درباره اهمیت کتاب و کتابخوانی است. به بیان ایشان «باز هم به کتاب برمی‌گردیم». رهبر معظم انقلاب همچنین در سال 71 درباره «کتاب‌نخوانی» گفتند که مردم ما کتابخوان نیستند و این کتاب‌نخوانی نقص خیلی بزرگی است. آیا سیاست‌گذاران و مدیران ما در این 23 سال اقدامی برای افزایش نرخ مطالعه و گسترش فرهنگ کتابخوانی انجام داده‌اند؟

تیمورزاده ادامه داد: ناشران انتظار کمک مستقیم از سوی دولت ندارند که دولت برای کاهش هزینه‌ها به آنها کمک کند. نگاه محبت‌آمیز در حوزه شهری بسیاری از مشکلات حوزه نشر را حل می‌کند. در صورتی‌که این بسترسازی صورت گیرد، اهالی فرهنگ خودشان می‌توانند فضاهای فرهنگی را توسعه داده و حفظ کنند.

حسن کیائیان، مدیر نشر چشمه نیز به‌عنوان یکی از سخنرانان این نشست با بیان اینکه امیدواریم این نشست به نفع کتاب، کتابخوانی، ناشر و مخاطبان باشد، ادامه داد: اگر مسئولان شهری نگاه مثبت و محبت‌آمیزی نسبت به کتاب، کتابفروشی و ناشر داشته باشند، آینده خوبی در انتظار خواهد بود. ناشران و کتابفروشان منطقه توقع نگاه همدلانه دارند، چراکه بسیاری از مسائل به سادگی قابل حل است.

مدیر نشر چشمه اضافه کرد: تشکیل کارگروه نشر متشکل از مسئولان فرهنگی شهرداری و اهالی نشر، ایجاد کتابفروشی‌های جدید و تبدیل خیابان کریم‌خان به گذر شهری از جمله موارد و پیشنهادهایی است که می‌تواند بسیار مفید و راهگشا باشد. پیشنهاد می‌کنم که در هنگام صدور مجوز پروانه ساختمان از سوی شهرداری، فضایی برای کتابخانه درنظر گرفته شود.

همچنین رضا هاشمی‌نژاد (مدیر نشر افق) در ادامه این نشست با تایید نظر حسن کیائیان مبنی بر تشکیل کارگروه نشر و ایجاد گذر فرهنگ، تاکید کرد: کمبود کتابفروشی‌های ویژه کودک در بخش ناشران و کتابفروشان عمومی مرکز شهر تهران احساس می‌شود. باغ کتاب تهران که بخشی از آن مربوط به کودک و نوجوان است، پاسخگوی این نقیصه نیست، چون در بافت شهری قرار ندارد.

محمدرضا توکل صدیق (مدیر انتشارات صابری و نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران) در ادامه نشست بهترین نوع حمایت را رفع موانع و تسهیل روند کار دانست نه تزریق یارانه. سپس ادامه داد: نگاه حمایت‌کننده و تسهیل‌گر، مسائل و مشکلات را حل می‌کند. نبض فرهنگ نشر در کتابفروشی‌ها می‌تپد و اگر این مجرا تنگ شود، نشر ما دچار آسیب جدی می‌شود. پیشنهاد می‌کنم شهرداری‌ها کتاب و لوازم فرهنگی و حتی لوازم‌التحریر مورد نیازشان را از کتابفروشان منطقه خود خریداری کنند تا کتابفروش بتواند به حیات خود ادامه دهد. شهرداری و مسئولان شهری باید برای استفاده از فضاهایی مانند سالن حجاب برای برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و کتاب برنامه‌ریزی کنند.

سرهنگ مرتضی گودرزی (رئیس کلانتری 125 یوسف‌آباد) نیز در این نشست هم‌اندیشی اظهار کرد: مقایسه آمار نشر و کتاب در ایران و کشورهای غربی بسیار تکان‌دهنده بود. ما نسبت به مقوله کتاب و کتابخوانی مبانی اسلامی و اعتقادی هم داریم و طبق این اصول آمار ما باید افزایش داشته باشد نه کاهش. مشکل اصلی در ضعف فرهنگ کتابخوانی در خانواده‌هاست و در این زمینه آمار چندان جالبی نداریم. باید در این زمینه آسیب‌شناسی جدی صورت گیرد تا ببینیم نقص در کدام قسمت‌ها بیشتر است و کوتاهی از جانب چه بخش‌هایی است. وقتی طبق آمار 15 درصد مخاطبان بازار کتاب‌های آمریکایی ایرانی هستند، این نشان‌دهنده پایین بودن غنای کتاب‌های ما نیست؟

عظیم بابایی (شهردار منطقه 6 تهران) نیز در سخنانی تاکید کرد: قطعا یکی از دغدغه‌های مدیریت شهری موضوع نشر است که در این زمینه جلساتی با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شده و راهکارهایی برای تجمیع مراکز نشر در یک محدوده مشخص مانند حوالی پارک لاله پیشنهاد شد که در حال بررسی است. این اقدامات می‌تواند در سامان‌بخشی وضعیت نشر موثر باشد 

برای بهبود وضعیت نشر و ناشران از راهکارهای سازنده استقبال می‌کنیم. امضای تفاهم‌نامه بین شهرداری با حوزه نشر و تشکیل کارگروه دائمی متشکل از فرهیختگان، ناشران و مدیریت شهری منطقه 6 از جمله این موارد است.

بابایی افزود: بحث ایجاد «گذر فرهنگ» در خیابان برادران مظفر یا کریم‌خان نیز یکی دیگر از طرح‌هایی است که در حال بررسی و کارشناسی است. این طرح می‌تواند موجب ایجاد مرکز فرهنگی و تجمع اصحاب نشر و فرهنگ شود.

شهردار منطقه 6 تهران همچنین به استفاده بهینه از همه امکانات موجود در سراهای محله منطقه 6 اشاره و عنوان کرد: خوشبختانه در حال حاضر در 12 محله از منطقه 6 سرای محله ایجاد شده که دارای کتابخانه و امکاناتی نظیر سالن نشست و کنفرانس هستند که می‌توان از این فضاها برای برگزاری نشست‌ها و نمایشگاه‌های محلی کتاب استفاده بهینه کرد.

امضای تفاهم‌نامه همکاری بین شورای عالی فرهنگی - اجتماعی شهرداری منطقه 6 تهران و حوزه نشر این منطقه، پایان‌بخش این برنامه بود.