رویارویی فساد با سرمایه‌گذاری
حضور در ایران داری یکسری خط قرمزهایی است البته نه از سوی حاکمیت ایران بلکه از سوی دولت‌های غربی و به‌خصوص آمریکایی‌ها، امروز آمریکایی‌ها به شرکت های بزرگ گفته‌اند که تنها برای بررسی راهی ایران شوند.
عمده حضور هیات های اقتصادی در راستای همکاری در بخش‌های کلان اقتصاد و صنایع مادر ایران است و این مهم نشان می‌دهد که خارجی‌ها برای حضور در بخش‌های خرد ایران تمایل چندانی ندارد و اگر تعدادی از شرکت های سطح دو اروپایی با بخش خصوصی ایران وارد مذاکره می شوند تنها برای اعلام حضور است.
البته خوب است که شرکت های سطح 2 نیز با فعالان بخش خصوصی ما نیز همکاری داشته باشند چراکه همین حضور موجب رونق بخش‌هایی از اقتصاد ایران خواهد شد. اما بحث اصلی بر سر حضور شرکت‌های بزرگ در اقتصاد ایران است که بدون شک بخش خصوصی ایران توان همکاری با آنان را ندارد و آنان نیز می‌دانند که با چه کسانی باید سر یک میز بنشینند.
سرمایه گذار خارجی به خوبی وضعیت موجود ایران را بررسی کرده است چراکه این شرکت های مطرح، اتاق فکری به اندازه بدنه تیم کارشناسی سطح یک کشور ما دارند و افراد شایسته و با دانش را همواره انتخاب کرده و به کار گرفته اند.
به عنوان مثال چندی پیش بود که خبر هایی مبنی بر حضور شرکت بنز در ایران در رسانه های کشور منتشر شد و بسیاری از کارشناسان در خصوص نقاط مثبت این حضور اعلام نظر کردند اما اگر شرکت بنز به ایران بیاید حاضر است خود را در سطح شرکت‌های کنونی فعال در بخش خصوصی ایران قرار دهد چرا که تنها بخش کوچکی از خروجی این شرکت بیشتر از تمام شرکت‌های مطرح ایرانی فعال در اتاق بازرگانی ایران است. یا در مثالی دیگر اگر شرکت بزرگ فیات بخواهد به ایران آید و سرمایه گذاری داشته باشد چطور می توان زمینه های فعالیت این شرکت را آماده کرد. بررسی تک تک این مثال ها نشان از این مهم دارد که بخش خصوصی ایران دارای یک بدنه ضعیف و در حد کشور های جهان سوم است.
دولت مردان، فعالان اقتصادی و مردم عادی بسیاری از کشور های دیگر در خصوص ایرانیان می‌گویند که مردم ایران افراد ثروتمندی هستند و به طور کلی ایران به دلیل داشتن ذخائر نفت و گاز یکی از پولدار ترین کشور های جهان است. اما آیا تا به امروز این ثروت به درستی در اقتصاد ایران تزریق شده است؟
پاسخ این سئوال منفی است، چراکه اقتصاد ایران براساس اعلام "سازمان بین‌المللی شفافیت" وضعیت مطلوبی ندارد و پول‌هایی که باید در ساخت، توسعه و در اختیار بخش خصوصی واقعی قرار گیرد به یک گروه خاص داده می شود و عموم مردم از داشتن آن محروم هستند. روزگاری نهال فساد در ایران کاشته شد و امروز این نهال تبدیل به یک جنگل شده است بخش‌های سمی‌ای در کشور ایران شکل گرفته است که اقتصاد امروز کشور را تشکیل می‌دهد و همین امر موجب شده است که ایران به معنای واقعی یک کشور جهان سومی باقی بماند. امروز در دل بخش خصوصی ایران نیز افرادی دیده می‌شوند که نام آنان با افراد دیگری که دارای قدرت و ثروت هستند گره خورده است و همین امر موجب شده تا اقتصاد کشورمان مبهم باقی بماند.
سرمایه گذاران خارجی مطرح اگر قرار است به ایران وارد شوند باید بدانند که با چه کسانی می‌توانند وارد مذاکره شوند و بر همین اساس است که عموم همکاری آنان در بخش‌هایی است که نام دولت ایران در آن دیده می‌شود چرا که آنان با توجه به همان اتاق فکری که دارند متوجه تمامی سیاست‌های داخل ایران هستند و نمی‌خواهند فردا روزی به دلیل همکاری با یک شرکت ایرانی مورد اتهام قرار گیرند.
همگان به خوبی می‌دانند حضور در ایران داری یکسری خط قرمزهایی است البته نه از سوی حاکمیت ایران بلکه از سوی دولت های غربی و به‌خصوص آمریکایی‌ها، امروز آمریکایی‌ها به شرکت های بزرگ گفته‌اند که تنها برای بررسی راهی ایران شوند و ما به شما اجازه سرمایه گذاری نداده‌ایم و همین امر را می توان در نگاهی کلان‌تر نیز مورد توجه قرار داد که پس از اعلام سرمایه گذاری نیز آمریکایی‌ها به دلیل عدم شفافیت اقتصاد ایران مانع از حضور همه شرکت‌ها با تکنولوژی روز در ایران شوند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که اگر امروز آمریکایی‌ها و همچنین دیگر کشورهای توسعه یافته چنین تصویری را از ما دارند که البته مقصر آنان نیستند بلکه مقصر اصلی خودمان هستیم. ایرانی که دارای اقتصاد شفاف نیست و منابع مالی آن به طور دقیق اعلام نمی شود، بخش شبه دولتی جای بخش خصوصی را گرفته است و بخش خصوصی تنها توان حضور و فعالیت در یک کشور جهان سوم را دارد به طور کلی مطلوب سرمایه گذاری و قابل اعتماد نیست.
حال با توجه به تمامی این تفاسیر اگر عینک خوش‌بینی را مورد استفاده قرار دهیم باز هم همانند ابتدای این مطلب باید بگویم که سرمایه گذار خارجی اگر به ایران آید چگونه قرار است مورد حمایت قرار گیرد و آیا جدای دولت بخش خصوصی در ایران هست که بتواند پا به پای آنان حرکت کند و زمینه های توسعه را فراهم سازد. آیا حضور آنان موجب کاهش فساد در اقتصاد ایران خواهد شد و یا خیر ایران همچنان در میان کشور های دارای بیشترین فساد اقتصادی خودنمایی خواهد کرد.
البته در پایان این مطلب باید یک بار دیگر به آمار سازمان بین‌المللی شفافیت اشاره ای داشت. براساس اعلام این سازمان در این رتبه‌بندی، 175 کشور از لحاظ فساد اداری و اقتصادی که مورد سنجش قرار گرفته‌اند که ایران در رتبه 136 قرار گرفته است.
محسن بیدی؛
روزنامه نگار