مخترع جوان خویی از راهیابی به جشنواره اختراعات جهانی باز ماند

محمدعلی مومن در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص اختراع خود گفت: این اختراع نمونه مشابه کارکردی در هیچ جای دنیا نداشته و برای اولین بار در جهان به ثبت رسیده است.

وی گفت: اختراع بنده شامل مجموعه‌ای از وسایل است، نه فقط یک وسیله و زمینه فنی آن مکانیکی است و فعلا در صنعت وسایل پخت و پز آشپزخانه بکار گرفته شده ولی امکان دارد که در آینده در زمینه های دیگر هم بتوان از ایده استفاده کرد.

این جوان مخترع خویی ادامه داد: به طور کلی ظروف ایزوله دارای سه خصوصیت اصلی و بارز هستند. اول اینکه ظروف ایزوله تا 8 ساعت بعد از عمل پخت و پز قادرند دمای محتویات خودشان را در بازه زمانی تقریبا یکسانی ثابت نگاه دارند، دوماً طوری طراحی شده اند که با دست و سطح زیر خود برخورد نکرده و باعث سوختگی نمی‎شوند و نیازی به دستگیره یا زیر انداز ندارند و در نهایت به شکلی طراحی شده که حداقل هدر رفت حرارتی رو داشته باشد بطوریکه در حدود 5 درصد حرارت شعله گاز پرت می شود و از این طریق سرعت پخت را میتوان بالا برد، چراکه سرعت پخت ظروف ایزوله در مقایسه با سایر ظروف پخت و پز آشپزخانه که اجاقی هستند، بیشتر است و از این طریق صرفه جویی در وقت و انرژی را خواهیم داشت.

مؤمن با اشاره به پتانسیل صنعتی این اختراع گفت: با در نظر گرفتن اینکه اختراع کردن یعنی تبدیل علم به صنعت و کاربردی کردن نظریات، لذا اختراعی با ارزش خواهد بود که پتانسیل صنعتی و بازاریابی و مشکل گشایی بالا و نیز خلاقیت بالایی داشته باشد هرچند که ساده و بدیهی باشد، بنابراین اختراع مانند تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی نیست که به محتوای علمی آن توجه کرد بلکه باید به سه فاکتور تازه بودن، خلاقانه و مشکل گشا بودن و قدرت بازاریابی و تجاری سازی آن توجه کرد، به همین منظور در تمام مراحل ساخت و طراحی نمونه آزمایشگاهی این اختراع که نمونه قابلمه ایزوله هست همانطور که گفته شد مجموعه ای از چندین محصول است و شامل کتری ایزوله، قوری ایزوله، سماور اجاقی ایزوله، زودپز ایزوله، قابلمه ایزوله و... می باشد.

مخترع ظروف ایزوله پخت و پز ادامه داد: تمامی نکات از قبیل صنعتی، بهداشتی و همچنین بازاریابی در طراحی و انتخاب مواد اولیه برای راه یافتن هرچه سریعتر این محصول به بازارهای جهانی رعایت شده است.

وی گفت: در اینجا دو نکته لازم به ذکر است، اول اینکه بطور مثال در نمونه قابلمه ایزوله که نمونه آزمایشگاهی ما نیز که در عکس مشاهده می کنید از همین نمونه است و نمیتوان گفت که این نوعی قابلمه است و نه میتوان گفت نوعی فلاسک است در واقع این محصول یک دستاورد تازه به نام قابلمه ایزوله است که بخش اول نام آن از خصوصیت قابلمه ای و بخش دومش از خصوصیت فلاسکی که نوعی سامانه ایزوله است و با محیط پیرامون خود تبادل ماده و انرژی ندارد اتخاذ شده تا نامش معرف اجمالی تمام خصوصیاتش باشد در واقع نمونه قابلمه ایزوله تلفیقی توام از یک قابلمه و فلاسک است که خصوصیت هردو را داراست و میتوان مانند قابلمه آن را روی اجاق قرار داد و پخت و پز کرد سپس آن را از گاز برداشته و مانند فلاسک بدون هیچ کار خاصی در داخل خود ظرف با بستن درب آن مواد غذایی را تا 8 ساعت گرم نگاه داشت و نکته دوم اینکه تمامی این خصوصیات وابسته به نوع طراحی و مهندسی این ظروف است نه نوع مواد اولیه آن، یعنی کارخانه داری که خواهان تجاری سازی این اختراع و محصولاتش است، لازم نیست به فکر تهیه تجهیزات یا مواد اولیه خاصی باشد، بلکه لازم است به دستگاه های خود برنامه ای ارائه دهد که نحوه خم و اتصال ورق ها کمی تفاوت کند و این یک امتیاز بالای صنعتی تجاری برای این اختراع محسوب میشود، چراکه دست سازنده در انتخاب طراحی ظاهری و اینکه ظروف استیل باشند یا مسی یا... باز است و همانطور که در نمونه اولیه مشهود است به دلیل اینکه هدف فقط اثبات و آزمایش ادعاهای انجام شده در خصوص اختراع بود، زیاد به جنبه زیبایی ظاهری آن دقتی نشده است.

مخترع جوان اضافه کرد: برای اینکه کمی به ارزش خلاقیت ایده به کار رفته در تحقق این اختراع پی ببریم، کافی است کمی از فیزیک سررشته داشته باشیم، آنهم در حد دبیرستان و برای اینکه چنین محصولی بتوان داشت باید ابتدا سامانه را وکیوم و ایزوله کرد، از جمله درب، بدنه و کف آن که درب از مواد عایقی مثل پلاستیک ساخته خواهد شد همانند درپوش فلاسک ها و بدنه نیز مانند بدنه فلاسک دوجداره خواهد بود و هوای بین آنها توسط پمپ خلاء شده تا تبادل حرارتی بین دو جداره نباشد در ضمن جداره داخلی که با غذا در تماس است هرگز نباید با بدنه خارجی در تماس باشد چراکه موجب هدر رفت حرارتی از طریق رسانش می شود اما درمورد کف اگر آنرا عایق بندی کنیم، حرارت دهی بر روی اجاق گاز غیرممکن خواهد بود و اگر عایق بندی یا خلاء نشود، نمیتوان از هدر رفت حرارتی آن جلوگیری کرد و باید به کف آن هم عایق زد و هم نزد که در واقع بنده این کار را انجام دادم، شاید کمی گیج کننده و غیر ممکن وانمود کند اما شدنی است با ایده ای خیلی ساده و خلاقانه، اما اجازه بدهید این ایده نزد خودم بماند.

مؤمن گفت: در کل 4 سال زحمت کشیدم و در حدود 6 میلیون تومان خرج کردم تا توانستم نمونه اولیه رو طراحی و عملیاتی کنم و الان قیمت تمام شده نمونه قابلمه ایزوله با یک قابلمه مارک تفال فرانسه در سایز یکسان تفاوت چندانی نخواهد داشت ولی در واقع با پرداخت پول یک محصول (قابلمه) صاحب دو محصول خواهید شد (قابلمه + فلاسک غذا)

لطفا کمی برای مخاطبان ما از خودتان و اینکه چطور به فکر این اختراع افتادید بگوئید؟

فروردین ماه سال 90 بنده دانش آموز دوم دبیرستانی بودم که شدیدا علاقه مند به پژوهش و اختراع و اکتشاف، از دوران ابتدایی اهدافم مشخص بود و میدانستم از زندگی چه می خواهم تمام تلاشم هم این بود که به همه ثابت کنم نابغه ام همانطور که خودم شدیداً بهش اعتقاد داشتم و دارم و هرگز دلم نمی خواست غول کنکور رو با تست پشت سر بزارم بلکه سعی ام کسب مدال طلای المپیاد و مقام اول جشنواره خوارزمی بود تا با استفاده از تسهیلات بنیاد بتوانم بدون کنکور وارد رشته مورد علاقم و دانشگاه مورد علاقم بشوم.

مدیر مدرسه آقای سلمانپور که خیلی بر گردن همه بچه سمپادی های خوی حق دارند، از اخلاقیات من خبر داشتند و بهم پیشنهاد دادند در فاصله یک ماهه تا اردیبهشت که اتمام مهلت ثبت نام جشنواره دانش آموزی خوارزمی بود یک طرحی رو ارائه کنم، منهم نصف ماه فرصت داشتم چون نصف دیگش مال تعطیلات بود که گذشت تا رفتم خانه همش فکر کردم چه چیزی ارائه بدهم معمولا طرحهایی تو خوارزمی مقام می آورند که خلاقانه و ساده و کاربردی باشند که یهویی به ذهنم رسید که چند روز پیش بدجوری دستم با برخورد به بدنه داغ کتری سوخت و گفتم عالیه قابلمه ای که دست و زمین رو نسوزونه طراحی کنم و همینطور رفتیم جلو و یک طرحی آماده کردیم و ارائه دادیم ولی طرحهای تئوری تو استان حذف می شد و به مرحله کشوری راه پیدا نمی کرد و طرح منهم نیاز به کارگاه و تجهیزات صنعتی داشت که قرار شده تا سال سوم دبیرستان برای خوارزمی خودم را آماده کنم 6 ماه روی تئوریش کار کردم تا اینکه طرح تئوری کامل آماده شد و رفتیم تبریز که نمونه را بسازیم نیاز به قالب خم کاری بود و قیمت قالب ها یک میلیون و 400 هزار تومان آب خورد که 400 تومان پیش دادیم و 1 میلیون ماند بعد از تحویل قالبها و از آنجائیکه طبق زمانبدی برگزاری جشنواره زمان برایم مهم بود برای ساخت قالب 12 روز مهلت داشتم اما قالبها بعد از 45 روز به دستم رسید. طرح برای بار دوم بطور صرف تئوری از جشنواره خوارزمی در مرحله استانی حذف شد! اینجا بود که در یک لحظه تمام رویاهایم خراب شدند و المپیاد و خوارزمی پرید.

در کنکور از بقیه دوستانم خیلی عقب افتاده بودم چون خیلی از کلاسهارو به خاطر عدم امکانات در خوی مجبور بودم در تبریز بگذرانم و تست و کلاس کنکور هم کلاً تعطیل، اینجا خدا بازهم لطفش را شامل حالم کرد و همسایه دایی ام در تبریز که در مدت ساخت نمونه اولیه در خانه او اقامت داشتم از معاونین یکی از مدارس متوسطه تبریز بود و با دیدن و شنیدن طرح به من گفت تو میتوانی از این اختراع میلیارد پول در بیاری! مواظب باش از دستت ندزدند و من که تا به حال به افتخارات علمی که حسرتشون تو دلم مونده بود فکر میکردم، کلاً نظرم عوض شد.

از آنجا بود که به پژوهش سرای دانش آموزی آذربایجان تبریز معرفی شدم و با استاد طلوع مهر که ریاست انجا را بر عهده داشت آشنا شدم و با کمک ایشان اقدام به ثبت اختراع کردم. تاریخ ثبت اظهار نامه 14 تیرماه 92 بود و فقط دو ماه طول کشید که استاد مکانیک دانشکده فنی دانشگاه دولتی ارومیه طرحم را برای ثبت از سه جهت خلاقانه بودن، تازه بودن در جهان و کارکرد واقعی و قابلیت تجاری سازی تایید کند تا اداره ثبت اختراعات اختراع رو به نام بنده ثبت کند و خلاصه در تاریخ 26 آذر 92 با کلی سختی و تلاش و بارها شکست، ناامیدی، تحقیر، تلنگر... مراحل ثبت اختراع بنده نهایی شد و این پایان کار نبود چراکه نمونه اولیه ای که ساختم تا بهمن ماه سال 92 طول کشید و حدود 4 میلیون تومان خرج برداشت که به غیر از 200 هزار تومانی که پژوهش سرا داد بقیه از جیب خودم و خانوادم تامین شد و متاسفانه علم تا عمل فاصله زیادی دارد، طرحی که از لحاظ تئوری بی نقص بود به دلیل محدودیت های تجهیزات صنعتی نتوانست در شرایط واقعی کار کند و همین شکست باعث سرخوردگی بیشتر من شد و من نتوانستم به علت عدم کارکرد درس نمونه ام تو اولین جشنواره ملی اختراعات تبریز که در اردیبهشت 93 در فرهنگسرای الغدیر برگزار شد مقام بیاورم و دوباره تحقیرها و انرژیهای منفی از همه جا سرازیر شد و تنها خدا و ایمان به خود و هدفی که داشتم مشوق ادامه راهم بود.

بعضی ها به خاطر ظاهر ناموزون اختراعم به آن میگفتند سطل آشغال، بعضی هم گلدان و حتی یک بار استاد شیمی سر کلاس مسخره کرد و گفت: مومن قابلمه اختراع کرده و همه زدن زیر خنده!!! حتی تو جشنواره اختراعات تبریز با اینکه پر بازدید ترین غرفه نمایشگاه غرفه بنده بود ولی خبرنگار صداوسیما که گزارش تصویری برای اخبار سراسری تهیه میکرد از غرفه بنده هیچ تصویری نگرفت!!

سال بعد با لطف خدا توانستم از رشته فیزیک نظری دانشگاه آذربایجان تبریز قبول بشوم و گفته بودند دانشگاه حمایت میکند و قبلاً هم یک دعوت نامه از فدراسیون مخترعین برایم آمده بود تا در جشنواره های بین المللی شرکت کنم که با هماهنگی پدر بزرگوارم جلسه ای با مسئولین شهر خوی گذاشته شد و همه به به و چه چه گفتند و رسانه ای کردند و بنده فقط به 10 میلیون تومان پول نیاز داشتم تا اختراع خودم رو بنامه خوی و جهانی ثبت کنم که آخر سر 500 هزار تومان تصویب کردند و با اعتراض پدرم از گرفتن آن صرف نظر کردم.

خلاصه در دانشگاه خودم را برای مسابقات ژنو سوئیس آماده می کردم از دانشگاه 1 میلیون و 500 هزار تومان بودجه قرار شد بگیرم  که 900 تومان دادند و 600 تومان آنرا امروز فردا می کنند و هنوز هم نداده اند برای ترجمه مدارک و ... مجبور شدم 300 هزار تومان هزینه کنم و بالاخره آنها را به ژنو فرستادم که یکماه بعد پذیرش طرح از جانب ژنو و از جانب رئیس جشنواره 45 کشور جهان از جمله آمریکا و آلمان که در آن شرکت دارند و بزرگترین و معتبرترین جشنواره اختراعات جهان نامه ای بدستم رسید که متعاقباً رئیس و مسئولین دانشگاه قول داده بودند اگر پذیرش بیاید 15 میلیون تومان بدهند تا بتوانم بروم ولی بعد از آمدن دعوت نامه گفتند؛ پول نداریم که نداریم.!

قرار بود به دعوت رسمی رئیس جشنواره اختراعات جهانی در فروردین ماه امسال به ژنو بروم که بدلیل عدم حمایت مسئولین نتوانستم در این جشنواره حضور یابم و حالا هم با بقیه پول دانشگاه و خودم نمونه دوم رو ساختم که انشاءالله با لطف خدا و حمایت دانشگاه و شما رسانه ها بتوانیم قله صنعت ظروف آشپزخانه جهان رو فتح کنیم.